Kawa to jeden z najczęściej spożywanych napojów na świecie, codziennie pije ją miliardy ludzi. Jest ceniona nie tylko za swój wyjątkowy aromat i smak, ale także za działanie pobudzające i prozdrowotne. Przez lata wokół kawy narosło wiele mitów, zarówno tych dotyczących jej szkodliwości, jak i korzyści zdrowotnych. W ostatnich dekadach przeprowadzono jednak wiele badań naukowych, które pomogły rozwiać wątpliwości i dokładniej zrozumieć wpływ kawy na organizm. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym aspektom związanym z działaniem kawy na zdrowie – od wpływu na układ nerwowy i serce, przez metabolizm, po oddziaływanie na poziom cukru we krwi, wątrobę i samopoczucie psychiczne.

Składniki aktywne w kawie – co sprawia, że ma ona tak silny wpływ na organizm?

Kawa to nie tylko źródło kofeiny, ale również bogaty koktajl składników bioaktywnych, które oddziałują na nasze zdrowie. Oto niektóre z najważniejszych substancji zawartych w kawie:

• Kofeina – alkaloid pobudzający układ nerwowy, poprawiający koncentrację i redukujący uczucie zmęczenia.
• Polifenole i antyoksydanty – substancje chroniące komórki przed stresem oksydacyjnym, wspomagające pracę serca i zmniejszające ryzyko niektórych chorób.
• Kwas chlorogenowy – wspiera metabolizm, może obniżać poziom cukru we krwi i poprawiać wrażliwość na insulinę.
• Diterpeny (kafestol i kahweol) – mają właściwości przeciwzapalne, choć w dużych ilościach mogą wpływać na poziom cholesterolu.
• Witaminy i minerały – kawa zawiera m.in. magnez, potas i witaminy z grupy B, które odgrywają istotną rolę w metabolizmie i funkcjonowaniu układu nerwowego.

Jak kawa wpływa na mózg i układ nerwowy?

Jednym z najbardziej znanych efektów picia kawy jest pobudzenie. Dzieje się tak dzięki kofeinie, która blokuje działanie adenozyny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za uczucie zmęczenia. W efekcie po wypiciu kawy czujemy się bardziej skoncentrowani i pełni energii.

Badania wykazały, że regularne picie kawy może zmniejszać ryzyko chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona. Kofeina i inne związki bioaktywne zawarte w kawie chronią neurony przed uszkodzeniami i mogą opóźniać procesy degeneracyjne w mózgu.

Dodatkowo kawa poprawia nastrój – jej spożywanie wiąże się z mniejszym ryzykiem depresji i może zmniejszać ryzyko samobójstw. Badania przeprowadzone na dużych grupach ludzi wykazały, że osoby pijące 2-4 filiżanki kawy dziennie mają mniejsze ryzyko wystąpienia depresji w porównaniu do osób unikających tego napoju.

Wpływ kawy na serce i układ krążenia

Przez wiele lat uważano, że kawa może negatywnie wpływać na serce, zwiększając ryzyko nadciśnienia i chorób sercowo-naczyniowych. Jednak najnowsze badania pokazują zupełnie inny obraz.

• Obniżenie ryzyka chorób serca – badania wskazują, że umiarkowane spożycie kawy (3-5 filiżanek dziennie) może zmniejszać ryzyko choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu.
• Wpływ na ciśnienie krwi – kofeina może krótkotrwale podnosić ciśnienie, ale u osób regularnie pijących kawę ten efekt zanika. Długoterminowo kawa nie zwiększa ryzyka nadciśnienia.
• Ochrona naczyń krwionośnych – polifenole zawarte w kawie mają działanie przeciwzapalne i mogą poprawiać elastyczność naczyń krwionośnych.

Należy jednak pamiętać, że negatywny wpływ na serce mogą mieć dodatki do kawy, takie jak cukier, syropy smakowe czy tłuste mleko, które mogą prowadzić do zwiększonego ryzyka chorób metabolicznych.

Kawa a metabolizm i kontrola wagi

Kofeina jest dobrze znanym środkiem wspomagającym metabolizm – przyspiesza proces spalania kalorii i zwiększa termogenezę, co może sprzyjać utracie wagi.

Badania wykazały, że osoby regularnie pijące kawę mają niższe ryzyko otyłości i rzadziej zmagają się z insulinoopornością. Kwas chlorogenowy zawarty w kawie może obniżać poziom glukozy we krwi, co czyni kawę potencjalnym wsparciem w profilaktyce cukrzycy typu 2.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o różnicach między kawą ziarnistą a mieloną i ich wpływie na zdrowie, przeczytaj ten artykuł: https://kobieceprawdy.pl/zdrowie-i-uroda/czy-kawa-ziarnista-jest-zdrowsza-od-mielonej/nic_vsos.

Kawa a wątroba

Jednym z najczęściej badanych pozytywnych efektów picia kawy jest jej wpływ na zdrowie wątroby. Badania wykazały, że osoby pijące kawę są mniej narażone na rozwój stłuszczenia wątroby, marskości i raka wątroby.

Naukowcy odkryli, że kawa może zmniejszać poziom enzymów wątrobowych, które są wskaźnikiem uszkodzenia tego narządu. Picie kawy wiąże się także z mniejszym ryzykiem rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby, co jest szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby przypadków tej choroby wśród osób prowadzących siedzący tryb życia.

Czy kawa ma jakieś negatywne skutki?

Mimo licznych korzyści, kawa nie jest napojem dla każdego. Nadmierne spożycie może powodować skutki uboczne, takie jak:

• problemy ze snem, zwłaszcza gdy kawa jest spożywana wieczorem,
• zwiększona nerwowość i niepokój u osób wrażliwych na kofeinę,
• refluks żołądkowy i zgaga, szczególnie po spożyciu kawy na pusty żołądek,
• możliwość zwiększenia poziomu cholesterolu (szczególnie w przypadku kawy parzonej metodą skandynawską lub w kawiarce).

Podsumowanie

Kawa jest jednym z najlepiej przebadanych napojów i w większości przypadków jej spożywanie wiąże się z licznymi korzyściami zdrowotnymi. Regularne picie kawy może wspierać funkcje mózgu, chronić serce, poprawiać metabolizm i zmniejszać ryzyko wielu chorób. Kluczowe jest jednak umiarkowane spożycie i unikanie nadmiaru dodatków, takich jak cukier i syropy smakowe.

Jeśli chcesz cieszyć się zdrowymi właściwościami kawy, najlepiej wybierać świeżo mieloną kawę wysokiej jakości i unikać kawy rozpuszczalnej o niskiej zawartości składników odżywczych.

Materiał sponsorowany.